| Fitting | Vervanglengte Wavin Tigris K5 16 mm |
Vervanglengte Wavin Tigris K5 20 mm |
|---|---|---|
Bocht 90 graden (“knie”) |
3,2 meter | 3,1 meter |
Koppelstuk ("sok") |
1,0 meter | 0,8 meter |
T-splitsing |
1,1 meter | 0,9 meter |
- Meer leren
- >
- Radiator
- >
- Diameter CV leiding
Diameter
CV leiding
Bij de aanleg of renovatie van uw verwarmingssysteem is het belangrijk de optimale diameter van uw verwarmingsleidingen te bepalen. Leidingen met een te grote diameter leiden namelijk tot onnodig energieverlies. Leidingen die te smal zijn, kunnen leiden tot stromingsgeluiden en drukverlies. Helaas zijn er veel situaties waarbij leidingen met onnodig grote diameter zijn gebruikt.
Gouden regel voor diameter CV leidingen
De gouden regel luidt: plan de diameter van uw leidingen zo smal mogelijk, om uw verwarming te optimaliseren. Waarom? Omdat leidingen met een te grote diameter tot verschillende soorten van verspilling leiden:
1. Warmteopname verlies
Indien uw CV-ketel of warmtepomp aanslaat, moeten de verwarmingsleidingen eerst met heet water worden gevuld, alvorens het hete water de radiatoren of vloerverwarming bereikt. Zo gauw de CV-ketel of warmtepomp voor wat langere tijd afslaat, gaat al dat hete water weer verloren.
Onderstaande grafiek toont aan hoeveel liter verwarmingswater gaat in 20 meter 
verwarmingsbuis van verschillende diameters. Zoals u kunt zien, gaat in een 20 millimeter meerlagenbuis bijna twee liter water meer dan in de variant van 16 millimeter doorsnede.
Inhoud van 20 meter verwarmingsleiding (liter)
2. Langere opwarmtijd
Bij een verwarmingsbuis met een bredere diameter, duurt het langer voordat het hete water in de radiator aankomt. Waarom? Omdat de stroomsnelheid in een bredere buis langzamer is dan in een smallere buis. Indien we uitgaan van 16 meter verwarmingsleiding en een radiator die op 120 liter per uur is begrensd, komt het water meer dan een halve minuut later aan indien een buis van 20 mm i.p.v. 16 mm. is gebruikt.
Benodigde tijd in seconden voor overbruggen van 15 meter leiding bij debiet van 120 liter per uur
3. Warmteverlies onderweg
Een bredere verwarmingsleiding heeft meer oppervlakte, en zal daarom meer warmte onderweg verliezen.
4. Ruimtebeslag
Bredere CV leidingen zullen meer ruimte in uw woning innemen. Dit effect is des te sterker indien ze ook geïsoleerd zijn.
5. Materiaalkosten
CV leidingen met een grotere diameter zijn duurder per strekkende meter.
Optimale CV leiding diameter
bepalen
Vaak wordt de volgende vuistregel gebruikt:
- Een enkele radiator moet verbonden worden met een leiding van 16 mm (meerlagenbuis) of 15 mm (metaal)
- Zo gauw meerdere radiatoren gevoed worden, dient de leiding 20 mm (meerlagen) of 22 mm (metaal) te zijn
Wij raden aan om terug te rekenen, op basis van:
- De benodigde hoeveelheid water van de radiatoren of vloerverwarming, en:
- De maximale stroomsnelheid van het verwarmingswater die we in de leiding willen toestaan. In het algemeen wordt hiervoor 1 meter per seconde aangehouden .
In onderstaande grafiek zien we dat een 16 mm meerlagenbuis tot 408 liter per uur kan leveren. Dit zijn drie radiatoren die op 125 liter per uur zijn begrensd. De vuistregel die vaak wordt aangehouden, lijkt dus te conservatief te zijn. Indien u er van uitgaat, dat de drie radiatoren niet noodzakelijkerwijs tegelijkertijd open staan, kunt u eventueel nog een vierde toevoegen.
Benodigde tijd in seconden voor overbruggen van 15 meter leiding bij debiet van 120 liter per uur
Effect van bochten en
versmallingen
Nu is het zelden zo dat een verwarmingsleiding volledig recht is en overal dezelfde binnendiameter heeft. Soms maken ze bochten van 90 graden, met behulp van zogenaamde 90-graden fittingen (onder installateurs ook wel “knietjes” genoemd). Bij meerlagenbuizen die aan elkaar geperst zijn, gaan de koppelstukken gepaard met versmallingen. Er wordt soms wel eens krampachtig gedaan over het plaatsen van 90-graden fittingen, omdat ze de weerstand in het leidingnet sterk zouden vermeerderen.
Men kan echter de zogenaamde vervanglengte van een 90-graden fitting berekenen. Dit is de lengte van een rechte buis, die dezelfde weerstand als een 90-graden fitting heeft.
De Nederlandse producent Wavin communiceert de vervanglengtes. Meestal is dat niet meer dan enkele meters, wat in een regulier verwarmingsnetwerk geen significante invloed heeft.