Problemen zonder waterzijdig
inregelen
Helaas zijn de meeste verwarmingssystemen van particulieren niet waterzijdig ingeregeld. Dit uit zich op de volgende manieren:
1. Radiatoren die ver weg van de CV-ketel of warmtepomp zijn, worden niet goed warm
Een veel voorkomend probleem: de radiatoren die verder van de ketel weg zijn, worden minder warm
2. Het verwarmingswater verlaat een radiator (bijna) even heet als het erin gaat. U kunt op uw vingers natellen dat dit niet optimaal is. U zit immers simpelweg heet water in rondjes door uw woning te pompen.
De basis van waterzijdig inregelen
De eerste stap van waterzijdig inregelen, is om de gewenste doorstroming per radiator te bepalen. Dit is afhankelijk van twee factoren:
- Het gewenste verschil in aanvoer- en retourtemperatuur van het verwarmingswater dat door de radiator gaat. Bij gas CV-ketels is het streven dat het water ongeveer 20% kouder uit de radiator komt. Indien het er bijvoorbeeld met 50 graden ingaat, verlaat het de radiator idealiter met 40 graden. Bij warmtepompen is het streven veelal dat er 5 graden warmteverlies in de radiator plaatsvindt.
- De warmteafgifte-capaciteit van de radiator. Een grotere radiator heeft een hoger debiet nodig, dan een kleinere radiator.
De volgende tabel toont het gewenste debiet in liter per uur voor verscheidene temperatuurverschillen en radiator capaciteiten.
| Gewenste temperatuurval in radiator (graden) |
| Radiatorcapaciteit (Watt) |
5 | 7,5 |
10 | 12,5 |
15 |
| 200 | 33 | 22 | 17 | 13 | 11 |
| 500 | 84 | 56 | 42 | 33 | 28 |
| 1000 | 167 | 112 | 84 | 67 | 56 |
| 1500 | 251 | 167 | 126 | 100 | 84 |
| 2000 | 335 | 223 | 167 | 134 | 112 |
Overigens kunt u als vuistregel een debiet van 120 liter per uur voor middelgrote tot grote radiatoren aanhouden.
Waterzijdig inregelen met
voetventielen
De tweede stap is om de radiatoren daadwerkelijk af te stellen. Traditioneel werd dit gedaan door voetventielen. Dit zijn kleine stroombegrenzers op de uitgang van de radiator, waarvan de mate van afknelling met een sleutel kan worden ingesteld.
Een klassiek voetventiel. Met een inbussleutel kan het debiet worden ingesteld
Traditionele voetventielen hebben echter twee grote nadelen:
- Hun doorstroming varieert op basis van de druk in het systeem. Indien andere radiatoren open gaan, kan de druk in het systeem verminderen, waardoor er minder water door de radiator stroomt
- Ze kunnen dichtslibben door vervuiling in de verwarmingsleidingen, waardoor de radiator niet meer warm wordt
Dit is de reden waarom veel installateurs de voetventielen wagenwijd open laten.
Waterzijdig inregelen met behulp van
dynamische debietregelaars
Sinds ruim een jaar of 10 zijn ook voor verwarmingssystemen van particulieren dynamische debietregelaars op de markt gekomen. Deze zijn vaak geïntegreerd met de radiatorkraan 
.
Bij dynamische debietregelaars kunt u de doorstroming onafhankelijk van de druk in het systeem instellen. Zo zorgt u ervoor dat altijd de juiste hoeveelheid water door de radiator stroomt.
Leveranciers bieden de dynamische debietregelaars in verschillende uitvoeringen aan:
- Haaks
- Recht
- Onderdeel van een H-blok
- Onderdeel van een insert in een radiator
- ...
Hierdoor kunt u uw verwarming zo elegant mogelijk vormgeven met het minste plaatsgebruik. Wijzelf geven de voorkeur aan het aansluiten van een radiator van onder met een H-blok, en het plaatsen van de dynamische debietregelaar in de insert rechtsboven in de radiator.
De oranje doppen kunnen van de thermostaatkranen worden verwijderd. Daaronder zit een moer waarmee het debiet kan worden ingesteld, met een waarde van 10 tot 150 liter per uur.
Vervolgens wordt de thermostaatkraan op de radiatorkraan geplaatst en uw radiator is waterzijdig ingeregeld.
Is waterzijdig inregelen verplicht?
+
Ja, naar aanleiding van de Europese Energieprestatie van Gebouwen Richtlijn, zijn sinds 2020 woning eigenaren verplicht hun verwarmingssysteem waterzijdig in te regelen indien:
- De CV-ketel of (hybride) warmtepomp wordt vervangen
- Minimaal 30% van de afgifte-apparaten (zoals radiatoren) worden vervangen
Het is jammer dat veel installateurs deze dienst niet actief aanbieden.
